Kıkırdak zedelenmesi, genellikle aşırı yüklenme, travmalar, yaşlanma veya sürekli tekrarlanan hareketler sonucunda meydana gelir. Özellikle eklemdeki kıkırdak, zamanla aşındıkça, eklem yüzeylerinde hasar oluşabilir.

Sporcular, özellikle temas sporlarıyla uğraşanlar, eklem kıkırdağı hasarı

gibi zedelenmelere daha yatkındır, çünkü ani hareketler veya darbeler kıkırdak dokusunun yıpranmasına neden olabilir. Ayrıca, kıkırdağın beslenmesi yetersiz olduğunda, örneğin eklemdeki hareket kısıtlıysa, kıkırdak hücreleri yeterince beslenemeyip zayıflar ve zedelenir.

Kıkırdak Zedelenmesinin Belirtileri

Kıkırdak zedelenmesinin sebepleri, genellikle eklemdeki aşırı baskılar ve yanlış hareketlerle ilişkilidir. Kıkırdak zedelenmesi belirtiler şunlardır:

Eklemlerde ağrı, özellikle hareketle artan ağrılar

Şişlik ve eklemde belirgin hassasiyet

Eklemde sertlik ve hareket kısıtlılığı

Eklemde çıtırtı ve takılma hissi.

Zamanla, bu belirtiler günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve ilerleyen aşamalarda tedavi edilmezse kalıcı problemlere yol açabilir.

Kıkırdak Zedelenmesi Türleri

Kıkırdak zedelenmesi, farklı türlerde meydana gelerek eklem fonksiyonlarını etkileyebilir.

İlk tür, ani darbeler veya düşmeler nedeniyle meydana gelen travmatik hasarlardır. Bu durum kıkırdak dokusunda çatlaklar oluşmasına yol açabilir.

Bir diğer tür, zamanla kıkırdak dokusunun aşınmasıyla meydana gelen dejeneratif hasarlardır. Bu durum ise genellikle yaşlanmaya bağlı olarak gelişir.

Mikro travmalar nedeniyle oluşan kıkırdak zedelenmesi de yaygın durumdur. Sürekli tekrarlayan küçük yaralanmalar, zaman içinde büyük hasarlara yol açabilir.

Hasarlardan biri olan kıkırdak aşınması, eklemdeki hareket bozuklukları nedeniyle hızlanır ve fonksiyon kaybına neden olur. Yırtıklar kimi zaman şiddetli travmaların ardından oluşur ve bu durumda kıkırdak dokusunun bir bölümü tamamen ayrılabilir.

İleri derecede kıkırdak kaybı, osteoartrit gibi hastalıklara yol açarak eklemde sertlik ve ağrıya neden olur. Kıkırdak zedelenmesinin çeşidine bağlı olarak tedavi yöntemleri değişiklik gösterebilir. Bazı vakalarda cerrahi işlem kaçınılmaz hale gelebilir.

Kıkırdak Zedelenmesi Kimlerde Daha Sık Görülür?

Kıkırdak zedelenmesi profesyonel sporcular ve ağır fiziksel aktivitelerle uğraşan kişilerde, sürekli olarak eklemlerini aşırı zorladıkları için görülebilir. Bu kişilerde, tekrarlayan hareketler veya aniden meydana gelen travmalar nedeniyle kıkırdak yırtılması gibi durumlar da gelişebilir.

Bunun dışında yaşlı bireylerde kıkırdak dokusunun doğal olarak zayıflaması ve yenilenme kapasitesinin azalması sonucu, kıkırdak zedelenmesi yaygın görülür. Obezite, eklemler üzerinde ekstra baskı yarattığı için fazla kilolu kişilerde de bu tür problemler sıklıkla yaşanır. Ayrıca ailede benzer sağlık problemleri olan kişilerde risk artabilir.

Menisküs gibi eklem içi yapılarla ilgili sorunlar yaşayanlar da zamanla kıkırdak hasarı ile karşılaşabilir. Kıkırdak zedelenmesi, tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek eklemde kalıcı hasara yol açabileceğinden erken müdahale oldukça önemlidir.

Kıkırdak Zedelenmesinde Hangi Doktora Gidilir?

Kıkırdak zedelenmesi yaşayan kişilerin doğru tedavi alabilmesi için ortopedik uzmanlara başvurmaları gerekir. Ortopedi doktorları, eklem ve kemik sağlığı konusunda uzmanlaşmış hekimlerdir ve kıkırdak hasarını değerlendirmek için gerekli tetkikleri yapabilirler. Ortopedik tedavi yöntemleri, kıkırdak zedelenmesinin durumuna göre cerrahi ya da non cerrahi çözümler sunabilir.

Başlangıç aşamasında doktor genellikle fiziksel muayene yapar ve röntgen, MR gibi görüntüleme yöntemleriyle zedelenmenin boyutunu belirler. Tedavi sürecinde eklem koruyucu yöntemler, fizik tedavi veya ilaç tedavisi önerilebilir. Ancak ileri derecede hasar durumlarında, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu nedenle kıkırdak zedelenmesi belirtileri görüldüğünde bir ortopediste başvurmak, doğru tedavi planının oluşturulması için taşır.