Hamilelikte baş dönmesi, vücutta meydana gelen birçok fizyolojik ve hormonal değişiklikten kaynaklanır. Özellikle ilk trimesterde hormon seviyelerindeki hızlı yükselme, kan damarlarının genişlemesine ve kan basıncının düşmesine neden olur. Düşük tansiyon, beyne yeterince kan gitmemesine yol açarak baş dönmesine sebep olabilir. Bu durum, özellikle ani hareketler yapıldığında veya uzun süre aç kalındığında daha belirgin hale gelir.
Ayrıca hamileliğin ilerleyen dönemlerinde büyüyen rahim, pelvis bölgesindeki büyük kan damarlarına baskı yaparak dolaşımı etkileyebilir. Bu da baş dönmesi ve göz kararması gibi belirtilerin oluşmasına neden olur. Hamilelikte baş dönmesinin yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi): Hamilelikte enerji ihtiyacı artar ve düzensiz beslenme durumunda kan şekeri hızla düşebilir. Düşük kan şekeri, baş dönmesi ve mide bulantısına neden olabilir.
Demir Eksikliği (Anemi): Hamilelikte vücutta artan kan üretimi için daha fazla demire ihtiyaç duyulur. Demir eksikliği anemisi, yeterli oksijen taşınmasını engelleyerek baş dönmesine sebep olabilir.
Dolaşım Problemleri: Özellikle üçüncü trimesterde, büyüyen rahim ana damarları sıkıştırarak kanın kalbe dönmesini zorlaştırır. Bu da baş dönmesine yol açar.
Dehidrasyon: Yeterli sıvı tüketilmediğinde vücut susuz kalır ve kan basıncı düşer, bu da baş dönmesini tetikler.
Uzun Süre Ayakta Kalma veya Yatma Pozisyonu: Özellikle sırt üstü yatmak, rahmin büyük damarları sıkıştırmasına neden olabilir. Bu durum, baş dönmesi ve göz kararması gibi semptomlara yol açar.
Hamilelikte Baş Dönmesi Ne Zaman Başlar?
Hamilelikte baş dönmesi, genellikle ilk trimesterde (6. ila 12. haftalar arasında) başlar. Bu dönemde progesteron hormonundaki artış, kan damarlarının genişlemesine ve kan basıncının düşmesine neden olur. İlk belirtiler, özellikle sabahları veya uzun süre aç kalındığında ortaya çıkabilir.
Bazı anne adayları, ikinci trimesterde de baş dönmesi yaşayabilirler. Özellikle bu dönemde bebeğin hızla büyümesi, dolaşım sistemi üzerinde ekstra baskı oluşturarak baş dönmesine yol açabilir. Üçüncü trimesterde ise büyüyen rahmin ana damarlara baskısı, baş dönmesini tetikleyen en önemli faktörlerden biridir. 8 aylık hamilelikte baş dönmesi, bu dönemde sık görülen bir şikayettir.
Gebelikte Baş Dönmesi Nasıl Olur?
Gebelikte baş dönmesi, genellikle ani hareketlerle veya uzun süre aynı pozisyonda kaldıktan sonra ortaya çıkar.
Gebelikte baş dönmesi göz kararması şeklinde de kendini gösterebilir. Bu durum, özellikle tansiyon düşüklüğü nedeniyle beyne yeterince oksijen gitmemesi sonucu oluşur. Bazı anne adayları baş dönmesiyle birlikte kısa süreli bulanık görme ve mide bulantısı gibi şikayetler de yaşayabilir.
Özellikle oturur pozisyondan ani kalkışlarda, vücut kan dolaşımını dengeleyemediği için baş dönmesi daha belirgin hale gelir. Bu durumda sakin kalmak, bir süre oturup dinlenmek önemlidir.
Hamilelikte Baş Dönmesi Ne Kadar Sürer?
Hamilelikte baş dönmesinin süresi, genellikle kişiden kişiye değişiklik gösterir. İlk trimesterde başlayan baş dönmeleri, hormonların stabil hale gelmesiyle ikinci trimesterde azalabilir. Ancak bazı kadınlarda bu durum üçüncü trimesterde tekrar ortaya çıkar.
Özellikle 8 aylık hamilelikte baş dönmesi, rahmin büyümesi ve dolaşım üzerindeki baskının artması nedeniyle yaygın görülen bir şikayettir. Baş dönmesi genellikle kısa sürelidir ve birkaç dakikadan fazla sürmez. Ancak baş dönmesi bayılma hissi veya şiddetli mide bulantısıyla birlikteyse mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Hamilelikte Baş Dönmesine Ne İyi Gelir?
Hamilelikte baş dönmesini hafifletmek ve bu durumdan korunmak için aşağıdaki önerilere dikkat edebilirsiniz:
Dengeli ve Düzenli Beslenin: Kan şekerinin düşmesini önlemek için sık sık ve küçük porsiyonlar halinde yemek yiyin. Özellikle protein ve lif bakımından zengin besinler tüketmeye özen gösterin.
Yeterli Sıvı Tüketin: Günlük su tüketimini artırarak vücudun susuz kalmasını engelleyin. Dehidrasyon, baş dönmesini tetikleyebilir.
Ani Hareketlerden Kaçının: Ani kalkışlar veya pozisyon değişiklikleri baş dönmesini artırabilir. Yavaş hareket etmeye özen gösterin.
Uzun Süre Ayakta Kalmayın: Ayakta uzun süre kalmak kanın bacaklarda birikmesine neden olabilir. Zaman zaman dinlenerek dolaşımınızı dengeleyin.
Rahat Kıyafetler Tercih Edin: Kan dolaşımını engellemeyen, rahat ve bol kıyafetler giyin.
Duruş Pozisyonunuza Dikkat Edin: Özellikle üçüncü trimesterde sırt üstü yatmaktan kaçının. Yan yatarak kan dolaşımınızı rahatlatabilirsiniz.
Hamilelikte baş dönmesi ve mide bulantısı gibi belirtiler hafifse, bir şeyler atıştırmak şikayetlerin hafiflemesine yardımcı olabilir. Ancak bu önerilere rağmen baş dönmesi sık tekrarlıyorsa doktorunuzla görüşmek önemlidir.