Çene geriliğinin ortaya çıkması birçok nedene bağlıdır. Genetik faktörlerle birlikte gelişim sorunları veya anormal doğum uygulamaları da önemli etmenler arasında yer alır.

Çene geriliğine yol açan faktörler şu şekildedir:

Eklem romatizması 

Çene çevresinde kas disfonksiyonu

Malforme diş veya dişlerin olması 

Yüz travmaları 

Dar üst çene varlığı 

Doğuştan gelen yüz anomalileri 

Çene bölgesine alınan darbeler 

Diş problemleri 

Parmak emme alışkanlığı

Çene Geriliği Belirtileri Nelerdir?

Çene geriliği hem fiziksel görünüm hem de işlevsel bozuklukların yaşanmasıyla anlaşılabilen bir rahatsızlıktır. Üst veya alt çenenin pozisyonunun geride durması en önemli belirtilerden biridir. Buna ısırma, yutkunma ve konuşma bozuklukları eşlik ediyorsa çene geriliğinin varlığı söz konusudur. Bununla birlikte ilgili bölgede eklem ağrıları yaşanıyorsa bu da rahatsızlığın anlaşılması için önemli bir durumdur.

Çene geriliği belirtileri şöyle sıralanabilir:

Üst veya alt çenenin geride durması

Isırma, yutkunma ve konuşma bozukluğu

İlgili bölgede ağrı

Diş ve çene bölgesinde hassasiyet

Alt Çene Geriliği

Alt çene geriliği, en çok görülen ortodontik ve çene sorunlarından biridir. Alt çene daha az gelişim gösterdiğinden bu problemin ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir. Tıp dilinde retrognati inferior olarak da adlandırılan alt çene geriliğinde çiğneme ve konuşma problemleriyle birlikte estetik sorunlar da ortaya çıkar. Bunu düzeltmek için özel tedavisi yapılabilir ve egzersizleri uygulanabilir.

Alt çene geriliği tedavisi

Alt çene geriliği tedavisi yapılmadan önce problemin hangi nedenlerden dolayı ortaya çıktığı gözlemlenir. Bebek, çocuk veya yetişkinlerde uygulanan iyileştirme yöntemleri farklılık gösterir. Bunun için çoğunlukla ortodontik ve cerrahi işlemler uygulanır. Meydana gelen gelişim bozukluğunun evresine göre uygun yöntemlere başvurulur. Ortognatik cerrahi asimetrik problemleri gidermek ve çene konumunu düzeltmek için kullanılan bir tedavidir. Ortognatik tedavi ise çocukluk döneminden itibaren diş teli uygulamasıyla alt çene geriliği düzeltme amaçlayan bir yöntemdir.

Alt çene geriliği egzersizleri

Alt çene geriliği egzersizleri çenede kayma ve çapraşıklıkların düzeltilmesi amacıyla uygulanabilir. Özellikle erken yaşlarda uygulandığında bozuklukların giderilmesini sağlayabilir. Alt çene geriliğinde uygulanabilecek egzersizler şunlardır:

Çene eklemini zorlamadan alt çenenizi birkaç kez sağa ve sola doğru kaydırabilirsiniz. 

Dil ucunu ön dişlerin arkasına yerleştirin ve damak bölgesinin tamamına dairesel hareketler çizmelisiniz. 

Ağzınızı hafif şekilde açın ve alt çeneyi üst ön dişlerden daha öne alarak ileri geri hareket ettirmelisiniz.

Yukarıda yer alan bu egzersiz önerileri doktor kontrolünde yapılırsa daha sağlıklı olacaktır.

Üst Çene Geriliği

Üst çene geriliği üst çenenin anormal pozisyonda olması durumudur. Alt çene ile uyumsuz görünümde olduğu için çoğunlukla anlaşılabilir. Üst ön dişlerin alt ön dişlerin geride konumlanması durumunda ortaya çıkan bir görünüm söz konusudur. Birey gülümsediğinde üst dişler daha az görünür. Bununla birlikte yemek yeme ve ısırma gibi fonksiyonlarda zorluk yaşanacağı için tedavi edilmelidir.

Üst çene geriliği tedavisi

Üst çene geriliği tedavisinde kullanılan yöntemler yaşa göre değişir. Küçük çocuklarda hareketli ortodontik apareyler ve plaklar kullanılır. Yetişkin bireylerde ise ortognatik cerrahi uygulanır. Ancak tek başına uygulanmadığı için öncesinde ortodontik tedavinin denenmiş olması gerekir. Uygulanan ameliyatta çene kemiğine kesi yapılarak üst çenedeki diş ve damaklar hareket ettirilir. Üst çene hedeflenen pozisyona getirilir ve ardından mini vidalarla sabitlenir.

Üst çene geriliği egzersizleri

Üst çene egzersizleri üst çenenin yapısının sağlıklı hale gelmesini amaçlar. Aşağıda üst çene geriliğinde uygulayabileceğiniz egzersizler verilmiştir:

Dilinizi damağınıza yerleştirin ve 10-15 kez ileri geri doğru hareket ettirin.

Dik oturun ve başınızı geriye doğru alın 5-6 saniye bekledikten sonra gevşek bırakın.

Çenenizin sağ, sol ve yukarı doğru beşer saniye aralıklarla basınç uygulayın. Bu hareketleri 3 set uygulayabilirsiniz.

Alt çenede olduğu gibi üst çene egzersizleri de doktor kontrolünde yapılması önerilen uygulamalardır.

Çocuklarda Çene Geriliği Tanı ve Tedavisi

Çocuklarda çene geriliği büyük oranda genetik ve doğumsal faktörlerden kaynaklanır. Bunun için rahatsızlığın evresine göre başta ortodontik tedavi uygulanır. Bu süreçte diş teli, aparey ve plak gibi diş ve çene hizalamasını amaçlayan yöntemler kullanılır. Küçük yaşlarda ameliyatsız şekilde tedavi edilebilen alt çene geriliği ergenlik ve yetişkinlik döneminde cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu durumda erken tespit ve ileri düzeyde olmayan çene problemlerinin ameliyat gerektirmediğini söylemek mümkündür.