Bebeklerde katılma nöbeti, genellikle ağlama sonrasında görülen ve çocuğun kısa süreliğine nefesini tutup bilincini kaybetmesine neden olan bir durumdur. Tıptaki adıyla breath-holding spells, refleks kaynaklıdır. Yani bebek ya da çocuk bunu isteyerek yapmaz. Bu durum vücudun istemsiz bir tepkisidir.
Bu nöbetler genellikle 6 ay ila 6 yaş arası çocuklarda görülür. En sık rastlanan yaş aralığı 1 ila 3 yaştır. Nöbetler sırasında çocuğun rengi solabilir ya da morarabilir. Nefes durması ve kısa süreli bilinç kaybı görülebilir. Kasılma da eşlik edebilir. Bu tablo epilepsiyi andırsa da, çoğu zaman epilepsi ile ilgisi yoktur ve ciddi bir sağlık sorunu yaratmaz.
Bebeklerde Katılma Neden Olur?
Bebeklerde katılma, merkezi sinir sisteminin, ağlama gibi yoğun duygusal uyarılara verdiği ani ve güçlü tepkiden kaynaklanır. Bebeklerde katılmaya neden olan başlıca sebepler şunlardır:
En yaygın tetikleyici ağlama krizleridir. Özellikle öfke ya da hayal kırıklığı sonucu başlayan ağlamalar.
Ani bir ses ya da beklenmeyen bir durum sonucu oluşan duygusal stres.
Kaza, düşme veya bir yerine bir şey çarpması gibi fiziksel ağrılar.
Ailede katılma nöbeti geçirmiş biri varsa risk artar.
Özellikle sık nöbet geçiren çocuklarda demir eksikliği saptanmıştır.
Bu nedenlerin her biri, çocuğun sinir sisteminde istemsiz bir duraklamaya neden olabilir. Nöbet, çocuğun kendini ifade etmekte zorlandığı dönemlerde daha sık görülür.
Bebeklerde Katılma Nöbeti Belirtileri Nelerdir?
Özellikle ilk defa anne-baba olanlar, bebeğin ağlaması esnasında birdenbire meydana gelen renk değişimi, nefesi tutma veya dalma hali karşısında paniğe kapılabilir. Bebeklerde katılma nöbeti belirtileri:
Bebek, yüksek seste ağlarken birden nefesi kesiliyormuş gibi olur ve ağlama sesi aniden kesilir.
Morarma (siyanoz) tipindeyse bebeğin dudak çevresi, tırnakları veya yüzünde morarmaya doğru giden bir ton gözlenir. Solukluk (pallor) tipindeyse yüzde aniden beyazlaşma veya solma görülebilir.
Bazı bebekler nöbet sırasında kısa süreli kasılmalar yaşayabilir veya tam tersi kas tonusu düşüp gevşeyebilirler.
Bebek aniden gözlerini sabitleyebilir veya gözlerini yukarı yuvarlayabilir. Bazen çevreyle bağlantısını koparmış gibi görünebilir.
Bebek birkaç saniye boyunca tepkisiz kalabilir. Bu sırada nefes alamıyor gibi görünse de çoğu zaman bu durum kısa sürer.
Bebeklerde Katılma Nöbeti Nasıl Olur?
Bebeklerde katılma nöbeti; bebek, acı, korku veya öfke gibi güçlü bir duygu ile tetiklendiğinde derin ve hızlı nefes alarak ağlamaya başlar. Ağlamanın şiddeti arttıkça bazen nefes alışları kesik kesik hale gelir ve bir noktada bebek refleks olarak nefes vermeyi sürdürüp nefes almayı geciktirir. Bu durum vücudun oksijenlenmesinde kısa süreli bir azalmaya neden olur.
Oksijen azaldığında kan dolaşımında değişimler meydana gelir ve bebeğin cilt rengi ya solar ya da morarır. Beyin kısa süreli oksijen yetersizliği algıladığında ise bu bayılma benzeri tepkiler ortaya çıkar. Bebek, kendini korumak üzere bilinç kaybına benzer bir duruma girer.
Bazı bebeklerde, özellikle morarma tipi katılmada, derin ağlama atağının başlangıcından renk değişimine kadar olan süreç çok çabuk gelişir. Bu yüzden ebeveynler ne olduğunu anlamadan bebeklerinin rengi dönebilir. Solukluk tipi katılmada ise bebeğin ağlaması bazen çok uzun sürmeyebilir; daha çok aniden korkma gibi durumlarda ortaya çıkar ve bebeğin yüzü bir anda bembeyaz olabilir.