İnsan vücudunda birçok organın kendini yenileme yetisi bulunur. Bazı organlar daha hızlı ve daha kolay kendini yenileyebilirken, bazılarının kendini yenilemesi daha sınırlıdır. Akciğerlerde kendini yenileyebilen ancak sınırlı yenileme kapasitesine sahip bir organdır. Örneğin; karaciğerin yenilenmesi daha kolayken, akciğerin kendini yenileme kapasitesi daha sınırlıdır.
Akciğerin kendini yenilemesi akciğerlerde oluşan hasara bağlıdır. Enfeksiyonlar, grip gibi hastalıklarda akciğerlerde hafif hasarlar oluşabilir. Bu hasarlar genel olarak kendi kendine düzelen ve akciğerin kendini yenileyebildiği durumlardır.
Ancak akciğerlerin; sigara kullanımı, çevresel faktörler ya da akciğer kanseri gibi sebeplerle aldığı ciddi hasarlarda kendini yenileme kapasitesi sınırlıdır. Akciğerin bu sebeplerle hasara uğraması durumunda akciğer dokusundaki hasar kalıcı olabilir ve solunum yetmezliği gibi sonuçlar doğurabilir.
Ayrıca akciğerin kendisini yenilemesi için sigara kullanımını bırakmak, kirli havada bulunmamaya dikkat etmek, sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, stresten uzak kalmak gibi faktörler destekleyici niteliktedir.
Akciğer Kanseri Tedavisi ve Yenilenme Süreci
Akciğer kanseri tanısı konulduktan sonra tedavi şeklini belirleyen en önemli etmen kanserin türüdür. Biyopsi yapıldıktan sonra kanserin türü saptanır ve kanserin türüne göre tedavi planlanır. Ayrıca tedavi planında belirleyici olan bir diğer husus ise kanserin başka organlara yayılım gösterip göstermediği ve evresidir. Pet çekimi yapılarak da kanserin evresi saptanır. Özetle; biyopsi ve pet çekimi tetkiklerinden sonra kanser türü ve evresi belirlendiğinde sağlık kurulu tarafından hastanın sağlık durumu gözetilerek bir tedavi planı oluşturulur.
Akciğer kanseri tedavi yöntemleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi bulunur. Cerrahi müdahale genel olarak küçük hücreli olmayan ve metastaz yapmamış akciğer tümörlerine uygulanır. Metastaz yapan, agresif seyreden küçük hücreli akciğer kanserinde kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi seçenekleri değerlendirilir.
Akciğer kanseri tedavisi akciğer dokusunda hasara sebep olan etkenler arasındadır. Özellikle kemoterapi ve radyoterapi tedavi yöntemleri kanserli hücreleri yok ederken, sağlıklı olan hücrelerin de zarar görmesine neden olabilir. Bu nedenle akciğerler tedavilerden kaynaklı hasar alabilir.
Tedavi tamamlandığında ise akciğerlerin yenilenme kapasitesi sınırlı olduğundan tam yenilenme gerçekleşmeyebilir. Akciğerin kendini yenilemesi tedaviden alınan hasara ve uygulanan tedavi yöntemine bağlı değişkenlik gösterir. Tedavilerin bazı hastalarda kalıcı hasara neden olma ihtimali olduğundan, tedavi sonlandığında düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek önemlidir.
Akciğer Yenilenmesini Etkileyen Faktörler
Akciğerler hasar aldıktan sonra sınırlı biçimde kendini yenileme kapasitesine sahiptir. Akciğerlerin kendini yenilemesine destek olmak mümkündür. Yaşam tarzını değiştirmek, çevresel koşullara dikkat etmek, sigara kullanımını sonlandırmak, oksijen alımını artırmak ve genel sağlık durumuna dikkat etmek gibi faktörler akciğer yenilenmesine olumlu yönde katkıda bulunur. İşte, akciğer kapasitesini artırmanın yolları;
Sigarayı Bırakmak : Sigara, akciğer dokusunda ciddi şekilde zarar veren ve akciğer kanserine en çok neden olan faktörlerden biridir. Bu nedenle sigarayı bırakmak akciğer kapasitesini artırarak, akciğerin kendini yenileme sürecine katkıda bulunur ve akciğer kanserine yakalanma riskini azaltır.
Temiz Hava Almak : Hava kirliliği akciğere zarar veren en önemli etkenlerden bir tanesidir. Kirli hava zararlı kimyasallar akciğer dokularında hasar oluşmasına neden olur. Kirli havadan olabildiğince kaçınmak, ormanda ve deniz kenarında yürüyüş yapmak akciğer kapasitesinin artmasına yardımcı olur.
Sağlıklı Beslenme : Beslenmenin özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmede önemli etkileri vardır. Antioksidan bakımından zengin gıdalar tüketmek, akciğere faydalı olan brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler, omega 3 yağ asitleri bakımından zengin gıdalara beslenme programında yer vermek akciğerin kendini yenilemesine yardımcı olur.
Egzersiz Yapmak : Haftada en az 150 dakika süreyle egzersiz yapmak akciğer kapasitesinin artmasına yardımcı olur. Yürüyüş, koşu, yüzme ya da aerobik gibi sporlar tercih edilebilir.
Stresten Kaçınmak : Stres sağlığı genel olarak olumsuz etkileyen etmenlerin başında gelir. Bu nedenle stresten uzak kalmak akciğerlerin yenilenmesine de yardımcı olur.