6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve Asrın Felaketi olarak nitelendirilen deprem sonrasında devam eden yargılamalarda gündeme gelen kolon kesme iddialarına yönelik İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Hatay Şubesi Yönetim Kurulu tarafından bir açıklama gerçekleştirildi.

Gerçekleştirdiği açıklamasında şu ifadelere yer veren İMO Hatay Şubesi Yönetim Kurulu, “Ülkemizin yaşadığı depremler ihmallerin ve yanlış politikaların ağır sonuçlarını da gözler önüne sermektedir. Bu nedenle de deprem yargılamalarının adil, şeffaf ve bütünlüklü bir yaklaşımla yürütülmesi, sadece sorumluların cezalandırılması için değil, gelecekte aynı hataların tekrar etmemesi için de hayati önemdedir. 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında yürütülen ceza yargılamalarında sıkça gündeme gelen kolon kesme iddiaları, yargılamaların sağlıklı ve adil yürütülebilmesi açısından özel önem taşımaktadır.” dedi.

KOLON KESME TEK BAŞINA GÖÇMEYE YOL AÇABİLECEK NİTELİKTEDİR

Binalarda kolonların özellikleri ve sorumlulukları hakkında bilgiler veren İMO Hatay Şubesi Yönetim Kurulu, “Bir yapının taşıyıcı sisteminde kolon, kiriş veya benzeri elemanlara müdahale edilmesi, binanın statik dengesini doğrudan ortadan kaldırmakta ve deprem güvenliğini en üst seviyede zayıflatmaktadır. Kolon kesildiğinde, yapının yük aktarım mekanizması bozulur, kesilen kolonun taşıdığı düşey yükler komşu kolonlara aktarılır, bu da aşırı kesit zorlanmaları yaratır. Deprem sırasında oluşan yatay kuvvetlerin dengelenmesini sağlayan sistem düzensiz hale gelir; bu durum yumuşak kat mekanizması veya ani göçme ile sonuçlanabilir. Yapının taşıma kapasitesi, en zayıf noktadan çökerek kısa sürede tamamen kaybolur. Bu nedenle kolon kesme, tek başına göçmeye yol açabilecek niteliktedir. Bu durumda, binanın yıkımında proje müellifinin veya yapım aşamasında görev alan mühendislerin sorumluluğundan bahsetmek teknik olarak mümkün değildir. Sorumluluk, taşıyıcı sisteme müdahaleyi yapan kişilere aittir. Kolon kesme, bir binanın statik dengesini ortadan kaldırır; sorumluluk bu müdahaleyi yapanlardadır.” dedi.

BİNADA İZİNSİZ YAPILAN MÜDAHALELERİN ENGELLENMESİ MÜMÜN DEĞİLDİR

Kolon kesme iddialarının görmezden gelinmesi ya da yeterince araştırılmamasının adil yargılanma hakkının ihlali anlamına geldiğini belirten İMO Hatay Şubesi Yönetim Kurulu, “Taşıyıcı sisteme müdahale göçmeye davetiye çıkarır; bu ihlalin bedeli mühendislere yüklenemez. Projeyi hazırlayan veya yapım aşamasında görev alan mühendislerin bu tarz sonradan ve izinsiz yapılan müdahaleleri öngörmesi ve engellemesi mümkün değildir. Dolayısıyla, kolon kesme iddialarının görmezden gelinmesi ya da yeterince araştırılmaması, adil yargılanma hakkının ihlali anlamına gelmektedir. Gerekçeli karar hakkı, yargının keyfiliğe karşı en önemli güvencesidir. İMO olarak, meslektaşlarımızın hukuka aykırı biçimde sorumlu tutulmalarına yol açacak eksik ve hatalı değerlendirmelerin karşısında durmaya devam edeceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz.” ifadelerine yer verdi.