Antakya'da tescilli yapıların restorasyonlarına büyük emekler harcayan ve bir çok yapıyı aslına uygun olarak ayağa kaldıran bölgemizin başarılı mimarlarından Özgür Deniz Emir mutlak surette dikkate alınması gereken tespitlerde bulundu.

İşte Emir’in tespitleri:

YENİ “ESKİ ANTAKYA”

1. - “Tescilli kültür varlığı yapı” sahibisiniz ve yapınız “ağır hasarlı” ise, yapınız yarı yıkık olsa ve yerinde yeniden restore edilebilecek dahi olsa;

A) Ya yapının enkazı “hafriyat şirketi” tarafından kaldırılıp ayrıştırma merkezine nakledilecek,

b) Ya da yapı maliki “enkazını” ayrıştırma ve “taşıma işlemini” kendi imkanları ile karşılayacak.

2.- “Tescilli kültür varlığı yapı” sahibisiniz ve yapınız “ağır hasarlı” ve enkazınız kaldırıldı, yapınızın restorasyonunu gerçekleştirmek istiyorsunuz;

a) Elinizde yapıya ait rölöve, proje, bilgi ve belge var ise projenizi güncelleyip yapınızın “rekonstrüksiyonunu” yapabilirsiniz.

B) Elinizde yapınıza ait herhangi bir bilgi, belge ve çizim yok ise yapı ortadan kalkmış olsa dahi “tescil kararı” parsel üzerinde olduğu için ve tescil kararı düşmediği için o parselde yapılaşmaya ancak o yapının “rekonstrüksiyonunu” gerçekleştirerek gidebilirsiniz.

3.- “Tescilli kültür varlığı yapı” sahibisiniz ve yapınız “ağır hasarlı” ve enkazınız kaldırıldı, yapınızın restorasyonunu gerçekleştirmek istiyorsunuz;

A) Eğer yapınızı “yerinde” tutabildiniz, tespitlerini yaptırdınız, projelerinizi hazırlattınız ve güçlendirme ile birlikte restorasyonunu gerçekleştirdiniz ise “1 birim tl” maliyet ile karşı karşıyasınız.

B) Eğer yapınızın enkazı kaldırıldı, yapının projeleri yoktu, tespit yaptırmadınız ise “külfetli” bir “projelendirme + yapım” süreci içerisine gireceksiniz ve “5 birim tl” maliyet ile karşı karşıya kalacaksınız.

Sorular:

Bu ekonomik koşullar altında Antakya’da “tescilli kültür varlığı yapı” sahibi, yapısının restorasyonunu karşılayabilecek ekonomik güce sahip mi?

2. Hayat mücadelesi verir iken “tescilli kültür varlığı yapı” sahibi, neden yapısının restorasyonunu gerçekleştirmek yoluna gitsin?

3. Neden tüm yapılar için “topyekün” enkaz kaldırma yerine “yerinde koruma” veya "yıkım öncesi yerinde tespit" gibi bir çözüm üretilmiyor?

Ağır hasarlı yapıların tamamının enkazını kaldırıp, yıkılmayan bölümlerini korumadığımızda, geri dönüşü imkansız bir yola giriliyor. Bir de tescilli yapı sayısı kadar “çevre uyumlu geleneksel yapılar” gerçeği var”.

(MİTHAT KALAYCIOĞLU)