Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2021 yılında 81 milyar 922 milyon TL'ye yükseldi. Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2021 yılında bir önceki yıla göre 26 milyar 965 milyon TL artarak 81 milyar 922 milyon TL'ye yükseldi.

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2020 yılında %1,09 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL'lik GSYH içindeki oranı %1,13'e yükseldi.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLER TARAFINDAN YAPILDI

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %70,7 ile en büyük paya sahip olurken, bunu %23,7 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise %5,6 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları %49,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

Ar-Ge harcamalarının 2021 yılında %62,4'ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının %25,1'ini, yükseköğretim %10,6'sını, yurt dışı kaynaklar %1,9'unu ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak %0,04'ünü finanse etti.

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2021 yılında %67,4'ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %28,2'si yükseköğretimde ve %4,4'ü kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE CİNSİNDEN KADIN AR-GE PERSONELİNİN ORANI %32,1 OLDU  

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %32,1'ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde %45,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %26,6 oldu.

Ar-Ge personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin %34,9'unun lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %31,2 ile doktora veya eşdeğeri, %24,3 ile yüksek lisans, %4,8 ile meslek yüksekokulu ve %4,8 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; %48,0 ile lisans, %20,7 ile yüksek lisans, %18,3 ile doktora veya eşdeğeri, %6,7 ile meslek yüksekokulu ve %6,3 ile lise ve altı eğitim düzeyi şeklinde oldu.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %31,9'unu gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu %28,5 ile TR10 (İstanbul) ve %9,8 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının %29,5'i TR10 (İstanbul), %19,3'ü TR51 (Ankara) ve %8,0'ı TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 57 milyar 884 milyon TL Ar-Ge harcamasının %52,9'u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının %85,2'si, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2021 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 32 milyar 773 milyon TL Ar-Ge harcamasının %47,5'inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,3'tü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %39,6'sı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, %8,3'ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve %4,6'sı düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.